Obniżanie zawieszenia w motocyklu to temat stary jak sam motocykl. Powody, dla których rozważamy takie rozwiązania są proste. Nie każdy ma 190 cm wzrostu, a motocyklami terenowymi chcą jeździć również dziewczyny i Michał Mikulski…

Zacznijmy zatem od początku. Dlaczego motocykle terenowe są wysokie? Powody są absolutnie prozaiczne. Nie od dziś wiadomo, że aby motocykl dobrze radził sobie z jazdą w terenie musi mieć większe koła, duży skok zawieszeń i podniesiony prześwit. Wszystko po to, aby był w stanie sprawnie poruszać się w nierównym terenie. Dlatego Honda Africa Twin, BMW R1250GS czy KTM 1290 Super Adventure R wyglądają tak, jak wyglądają. To duże, wysokie motocykle, na których najlepiej odnajdują się rośli faceci.

Gdy kierowca nie jest rosły, a tym bardziej gdy kierowniczka jest drobna, pojawia się oczywista potrzeba obniżenia motocykla. Omówmy na szybko wady i zalety ujemne tych najczęściej stosowanych rozwiązań.

Wpuszczanie widelca w półki

Wpuszczenie rur widelca w półki to jeden z popularniejszych sposobów obniżanie zawieszenia w motocyklu. Wystarczy poluzować śruby zacisków na półce, opuścić motocykl i dokręcić śruby. Gotowe. Popatrzmy na skutki.

Plusy:
– zmiana wysokości jest „bezpłatna”. Wykonanie takiego zabiegu nie wiąże się z żadnymi kosztami.
– motocykl na szosie w określonych okolicznościach może być zwrotniejszy.

Minusy:
– wpuszczenie widelca w półki zmienia fabryczną geometrię zawieszenia, przez co motocykl w określonych sytuacjach na drodze może być bardziej podatny na np. shimmy.
– w przypadku motocykli terenowych wpuszczenie widelca w półki drastycznie pogarsza zachowanie motocykla na luźnych nawierzchniach, szczególnie w piachu. Motocykl w takich warunkach będzie zdecydowanie bardziej nerwowy, a sterowanie nim będzie trudniejsze.
– realny „uzysk” z takiego działania jest relatywnie niewielki. Obniża on wysokość siodła o mniej, niż połowę tego, co zostało opuszczone na półkach.

Obniżenie napięcia wstępnego

Innym sposobem na bezkosztowe obniżenie zawieszenia może być odpuszczenie napięcia wstępnego na obu zwieszeniach. Wystarczy kręcić śrubą TEN (Tension) w kierunku -> „-” i tak aż do oporu. Takie działanie jest w stanie obniżyć motocykl o 20-25 mm w przypadku motocykli, które dysponują tego typu regulacją. Efekty?

Plusy:
– zmiana wysokości jest „bezpłatna”. Wykonanie takiego zabiegu nie wiąże się z żadnymi kosztami.

Minusy:
– dotyczy tylko motocykli z regulacją napięcia wstępnego zawieszeń
– zawieszenie przestaje pracować w optymalnym zakresie. Warto pamiętać, że charakterystyka sprężyn, dobór tłumień oraz generalnie ustawienia zawieszenia (w tym napięcie wstępne sprężyn) to jedna nierozłączna całość. Zmieniając te ustawienia poza optymalny zakres otrzymujemy zawieszenie, które nie pracuje optymalnie.
– efektem regulacji będzie tendencja do dobijania zawieszenia na większych nierównościach
– efektem regulacji będzie wolniejsze, bardziej ociężałe sterowanie

Skrócenie zawieszenia (amortyzatora)

Obniżanie zawieszenia w motocyklu poprzez zastosowanie krótszego amortyzatora, to wariant łatwy do zrealizowania dzięki ofercie firm akcesoryjnych. Obniżenie wysokości motocykla realizowane jest przez wymianę całego elementu, na krótszy. Z tyłu wystarczy wymienić amortyzator, z przodu wpuścić widelec głębiej w półki i otrzymujecie wyraźnie obniżony motocykl. Skutki?

Plusy:
– skrócenie zawieszenia nie musi oznaczać zmiany geometrii zawieszenia, bo obniżony jest i przód i tył motocykla.
– jakość i sprawność akcesoryjnych amortyzatorów jest często lepsza, niż fabrycznych
– motocykl można dzięki takiemu zabiegowi obniżyć o nawet 35mm, czyli bardzo dużo!

Minusy:
– tego typu modyfikacja jest kosztowna. Cena takiej przeróbki zaczyna się od 1500 zł w górę jeśli uwzględnimy zakup amortyzatora oraz zlecenie tej operacji specjalistycznemu warsztatowi.
– motocykl ma obniżony prześwit, co oznacza obniżenie zdolności terenowych
– zawieszenie działa mniej efektywnie, skok zawieszeń jest niższy, co obniża bezpieczną prędkość jazdy w terenie i zdolność do wykonania skoków.
– motocykl ma zmieniony (obniżony) środek ciężkości. Wydaje się to zaletą, ale jest o to wadą, do czego wrócimy za chwilę.

Zmiany w układzie dźwigniowym

Dłubanie w układzie dźwigniowym, to potencjalnie takie samo zło jak słynny test reaktora w Czarnobylu w kwietniu 1986. Skutki mogą być opłakane. Taką modyfikację można przeprowadzić w motocyklach, które dysponują układzie dźwigniowym w tylnym zawieszeniu. Największym zagrożeniem jest trudny do przewidzenia wpływ na charakterystykę działania amortyzatora, przede wszystkim z tego powodu, że każdy z kierowców prezentuje sobą inną masę i inny styl jazdy. Obiecane przez producenta parametry wcale nie muszą się ziścić w przypadku danego kierowcy.

Plusy:
– zmiany w układzie dźwigniowym obniżają wysokość motocykla, ale uzysk wcale nie musi być tutaj duży
– gdy majsterkowicz wie co robi – może zmienić charakterystykę pracy zawieszenia na bardziej mu odpowiadającą.

Minusy:
– taka przeróbka nie jest bezpłatna. Koszt zestawu dźwigni zaczyna się od okolic 500 zł, do tego doliczyć trzeba pracę mechanika.
– zmiany w układzie dźwigniowym zmieniają charakterystykę zawieszenia w sposób często trudny do przewidzenia dla konkretnego użytkownika.

Niższa kanapa

Oczywisty sposób na obniżenie zawieszenia w motocyklu to rzecz jasna niższa kanapa. W nowych motocyklach macie już najczęściej do dyspozycji minimum 2 poziomy ustawienia kanapy. Te 20-25mm różnicy robi robotę. W przypadku motocykli, które nie dysponują taką opcją należy albo kupić niższe siodło (są dostępne jako dodatek akcesoryjny dla wielu modeli), albo oddać siodło do tapicera i poprosić o redukcję grubości obicia. Czego się tutaj możecie spodziewać?

Plusy:
– kierowca siedzi realnie niżej
– nie ulega zmianie geometria motocykla
– nie ulega zmianie wysokość i charakterystyka zawieszenia
– zmianie nie ulega punkt ciężkości motocykla

Minusy:
– zmienia się odległość pomiędzy siedzeniem, a podnóżkami. Kierowca siedzi z bardziej podkurczonymi nogami.
– w przypadku modyfikacji grubości obicia kanapy pogorszeniu ulega komfort podróżowania

Regulacja elektroniczna

Obniżanie zawieszenia w motocyklu jest dziś wykonalna również dzięki wykorzystaniu systemów do elektronicznej regulacji wysokości zawieszania. Producenci drogich europejskich motocykli z najwyższej półki umożliwiają ustawianie wysokości tylnego zawieszenia. Zawieszenie zmiana napięci wstępne sprężyny, co podnosi i obniża motocykl (patrz wyżej). Rozwiązanie tego zostało przygotowane głównie do tego, aby reagować na zmianę obciążenia motocykla pasażerem, ale są tacy którzy tego systemu używają również do regulacji wysokości motocykla przy jeździe solo, choć w ten sposób łatwiej motocykl podnieść, niż opuścić. Mało tego! Niektóre systemy, jak choćby w Harley-Davidson Pan America potrafią same wyczuć, że motocykl za chwilę się zatrzyma i obniżają zawieszenie. To jest Ameryka i to działa!

Plusy:
– system działa bez trwałej ingerencji w zawieszenie motocykla
– zmiana wysokości jest szybka i nie wymaga używania żadnych kluczy.

Minusy:
– rozwiązanie to dostępne jest tylko w drogich motocyklach, produkowanych w ostatnich latach.
– mniejszy zakres pracy zawieszenia.

Obniżenie fabryczne

Obniżanie zawieszenia w motocyklu fabrycznie to najlepsza opcja. Głównie dlatego, że przeróbka wykonana jest w sposób przemyślany i bezpieczny dla samego użytkownika. Nie miejmy tutaj jednak złudzeń. Nawet fabryczna przeróbka zawieszenia oznacza… obniżenie dzielności terenowej i efektywności działania samego podwozia.

Plusy:
– rozwiązanie bezpieczne dla użytkownika
– skuteczne obniżenie wysokości motocykla

Minusy:
– rozwiązanie dostępne w przypadku motocykli nowych, w przypadku używek znalezienie takiego motocykla jest loterią
– zmiana jest trwała, motocykla nie da się łatwo przywrócić do stanu „oryginalnego”
– modyfikacja wymaga dopłaty przy zakupie nowego motocykla
– motocykl ma obniżony środek ciężkości

Obniżanie zawieszenia w motocyklu – efekt końcowy

Obniżenie wysokości motocykla, a konkretnie obniżenie wysokości siodła (bo o to chodzi najbardziej w tej zabawie) niesie korzyści, ale cytując klasyka „rozchodzi się o to, aby te plusy nie przysłoniły Wam minusów”.

Pewnie postawiona noga na ziemi, możliwość sensownego podparcia się przy manewrowaniu to są możliwości, bez których jazda w terenie staje się koszmarem. Niestety nawet najsensowniej przeprowadzone obniżenie motocykla oznacza obniżenie możliwości terenowych motocykla. Fizyka niestety działa tak samo na wszystkich.

Jeszcze słowo o obniżaniu środka ciężkości. Obniżanie motocykla prowadzi siłą rzeczy do obniżenia środka ciężkości motocykla. Wielu uważa, że im niżej środek ciężkości, tym lepiej. Niekoniecznie. Niżej położony środek ciężkości oznacza też bowiem, że motocykl jest bardziej ospały w sterowaniu i mniej chętnie skręca podczas szybszej jazdy po zakrętach.

Co będzie dla Was optymalne? Znacie już wszystkie plusy dodatnie i ujemne obniżania zawieszenia w motocyklach. Jeśli odnieśliście wrażenie, że jesteśmy sceptycznie nastawieni do grzebania w zawieszeniach, to znaczy że jesteście uważnymi obserwatorami. Rzeczywiście my rekomendujemy na ile to możliwe trzymanie się oryginału, nawet jeśli to oznacza, że czasem trzeba się trochę pogimnastykować. Ostatecznie decyzję musicie podjąć tutaj sami.