Szkolenie techniki jazdy – etapy kompetencji ucznia - PROENDURO VOUCHER

Szkolenie techniki jazdy – etapy kompetencji ucznia

Szkolenie techniki jazdy – etapy kompetencji ucznia

Wartościowe szkolenie techniki jazdy buduje kompetencje ucznia. Rozumiemy je jako kompleksową zdolność posługiwania się motocyklem, jako zestaw umiejętności, doświadczeń i wiedzy. Kompetencje decydują o tym, czy nasza jazda jest szybka, płynna, bezpieczna, czy też nie. Życie ma jednak wiele odcieni szarości i nic nie jest w nim zero-jedynkowe. Tak samo jest z kompetencjami i naszymi umiejętnościami jeździeckimi, gdzie nie ma prostego podziału na wiesz-nie wiesz.

Przy budowaniu kompetencji zdecydowanie ważniejsze jest pytanie „czy wiesz?” i „czy wiesz, jak się dowiedzieć?” Brzmi skomplikowanie? Aby to uprościć zaprezentujemy Ci 4 fazy kompetencji, które powstały po to, by cała sprawa stała się banalnie prosta.

Tak dochodzimy do sedna sprawy, którą rozjaśnił Noel Burch w 1970 roku. Zobrazował proces nauczania (nabywania kompetencji) wprowadzając 4 fazy kompetencji.

  • Nieświadoma niekompetencja
  • Świadoma niekompetencja
  • Świadoma kompetencja
  • Nieświadoma kompetencja

Na temat modelu znajdziecie wiele artykułów, niestety praktycznie żaden z nich nie odnosi się bezpośrednio do motocyklistów i dlaczego świadomość tych 4 faz, jest tak ważna w samym procesie nauczania jazdy na motocyklu.

Po co nam fazy procesu nauczania?

Wiedza, na którym etapie z 4 faz kompetencji jesteśmy, pozwala zarówno uczniowi jak i trenerowi dobrać odpowiednie narzędzie. To jeden z podstawowych błędów, które widzimy u samouków. Próbują rozwiązywać problemy, które nie istnieją, narzędziami, które się do tego nie nadają. Albo wręcz przeciwnie. Rozkładają ręce przed prostym problemem, nie potrafiąc właściwie dobrać narzędzia. Np. próbują uczyć się power slajdów będąc na sztywno uwieszeni na kierownicy…

Drugim powodem jest świadomość uczuć i emocji, które poczujesz na każdym z etapów. Wbrew pozorom uczucia i emocje podczas takiego procesu nabywania umiejętności (nie ważne jakiej), można w bardzo szablonowy sposób opisać. A ich świadomość i wiedza „co nastąpi za moment”, pomaga w utrzymaniu motywacji i eliminacji słomianego zapału. Jak zatem opisać każdy z poziomów z punktu widzenia motocyklisty?

W tym pomaga model uzupełniający, „fazy rozwoju pracownika” Kennetha Blancharda. Odpowiada na pytanie, dlaczego nasza motywacja się zmienia w zależności od tego jaką mamy wiedzę. Poświęciłem mu drugą część tego artykułu:

1. Nieświadoma niekompetencja

Szkolenie techniki jazdy jeszcze nie jest nawet w planach. To jeździec, który nie ma pojęcia – nie wie, co robi i nawet nie wie, że nie wie. Jego umiejętności jeździeckie i technika jazdy są całkowicie uśpione. Niestety ten poziom jest zbyt gęsto zaludniony. Naszym celem jest uszczuplenie szeregów poziomu 1 i przesunięcie motocyklistów na poziom 2.

W pierwszej fazie jednostka nie do końca rozumie problem. Nie wie, jak go rozwiązać, co musiałaby wiedzieć, żeby go rozwiązać. Zdarza się nawet, że podważa sens danego problemu – „nie umiem, więc to zadanie jest bez sensu”. W motocyklowym światku prowadzi to do argumentacji „20 lat jeżdżę na motocyklu i nikt nie będzie mi mówił jak mam to robić”.

Motocyklista na tym poziomie kompetencji nie wie, czego nie potrafi. Jedyną możliwością jest uświadomienie sobie, że problem jest rozwiązywalny, a to człowiek jest jego słabym ogniwem.

Emocje: Na etapie nieświadomej niekompetencji narasta frustracja, poczucie małości, spada samoocena. Mówiąc obrazowo: trzeba się dowiedzieć ile jest drzew w lesie, do którego wchodzimy. Chociaż na oko.

2. Świadoma niekompetencja

Szkolenie techniki jazdy jest już w planach. To jeździec, który zdaje sobie sprawę, że nie do końca wie, co robi, więc zdobywa wykształcenie w zakresie techniki jazdy. Uznaje, że jest niekompetentny (albo że jego poziom kompetencji odstaje od jego własnych oczekiwań), ale przynajmniej dzięki temu nie narazi siebie ani innych na niebezpieczeństwo. Zdaje sobie sprawę, że w końcu będzie potrzebował kogoś, kto go nauczy i / lub wyszkoli, aby mógł bezpiecznie / lepiej jeździć na motocyklu. Jego umiejętności i technika jazdy zostały obudzone z odrętwienia, ale nadal są dość oszołomione. Większość z tych, którzy to czytają, należy do tej kategorii. Mamy nadzieję, że zainspirujemy Was do osiągnięcia poziomu 3.

Jednostka rozumie problem i podejmuje próby rozwiązywania go. To etap prób i błędów. Prawdopodobnie wie już o istnieniu narzędzi, które rozwiązują problem, wie jakie kroki musi podjąć, by go rozwiązać, ale nie posiada jeszcze ku temu umiejętności.

Działają tu dwie maksymy:

„Im dalej w las, tym więcej drzew”

i

„Wiem, że nic nie wiem”

Emocje: Razem ze świadomą niekompetencją pojawia się motywacja, w związku z otwierającymi się przed jednostką możliwościami. Pojawia się także zniecierpliwienie i poczucia małości, przez uświadomienie sobie jak wiele rzeczy nie potrafi wykonać i jak wiele nauki musi jeszcze włożyć.

W fazie świadomej niekompetencji, dobrze jest zaplanować i rozpisać ścieżkę rozwoju – zapisać czego po kolei musisz się nauczyć, by rozwiązać problem. To bardzo ważny element. Kiedy rozpoczniesz naukę, wciąż coś będzie odciągało Cię w bok, padną nowe pojęcia i zaczniesz rozumieć, że im więcej się uczysz, tym więcej jest do nauczenia. Taka jasna ścieżka eliminuje problem rozpoczęcia przygody na youtube, czy na forach od nauki skakania przez belki, a skończenia kilka godzin później na filmiku o kocie, który umie pracować w Excelu.

Mówiąc obrazowo: wchodząc do lasu wyjmujesz mapę i decydujesz, którą drogą będzie najszybciej i które drzewa są istotne na tej drodze, a które nie.

3. Świadoma kompetencja

Szkolenie techniki jazdy idzie pełną parą. To motocyklista, który korzysta ze wskazówek i technik poznanych, chociażby na tych stronach. Poświęca czas i energię na ćwiczenie tych technik. Znajduje czas i środki na profesjonalne szkolenie z techniki jazdy. Po przejściu szkolenia jeździec wie, co robić w danej sytuacji i świadomie o tym myśli, wykonując określone zadanie jeździeckie. Jego zdolności motoryczne są częściowo rozwinięte, ale potrzebuje regularnego treningu, zanim będzie mógł grać z Sinfonia Varsovia.

Z dydaktycznego punktu widzenia problem zostaje rozwiązany. Jednostka skutecznie zdiagnozowała problem i możliwości rozwiązań. Jest to etap, w którym kierowca staje się specjalistą. Kiedy w czasie jazdy na drodze, czy trasie pojawia się sytuacja wymagająca aktywnego działania, kierowca posiada pełne zasoby do jego rozwiązania, nie musi się dokształcać. Jest świadom swoich umiejętności, co pozwala mu również precyzyjnie ocenić jakiego ryzyka jest w stanie się podjąć, a gdzie lepiej po prostu nie wjeżdżać.

Emocje: Na etapie świadomej kompetencji problemy nie wymagają dodatkowego rozwoju, więc wkrada się stagnacja i poczucie bezsensu rozwoju umiejętności. Często przejawia się to rezygnacją z jazdy po torze, z jazdy na lekkim enduro, albo z jakiejś innej długo ćwiczonej aktywności. Z reguły problemem są mało ambitne zadania i brak wyznaczonych celów, w zakresie rozwoju umiejętności.

4. Nieświadoma kompetencja

Szkolenie techniki jazdy wymaga teraz nowych bodźców. To jeździec, który ma wiedzę teoretyczną na temat techniki jazdy, przeszedł program treningowy, przećwiczył to, czego się nauczył i nie zastanawia się nad swoją techniką jazdy… Wszystko w jego jeździe jest to automatyczne i dostosowane do konkretnej sytuacji. Nie jest wymagany żaden świadomy wysiłek z jego strony. Jazda jest płynna i naturalna, a motocykl w jej trakcie staje się przedłużeniem ciała motocyklisty. Ten jeździec jest solistą. Sprawia, że jazda wydaje się taka łatwa…

To mówiąc w skrócie nawyk, kiedy spotkany na trasie problem jest rozwiązywany z automatu, bez zastanowienia. Na tym etapie motocyklista staje się ekspertem. Wykonując coś, któryś raz z rzędu, nie musi on analizować kolejnych etapów, po prostu je wykonuje. Tak jak nie zastanawiacie się nad zmianą biegów, czy używaniem poszczególnych dźwigni.

Emocje: Jednostka odczuwa rutynę. Zarówno pozytywną jak i negatywną. Osoba w fazie nieświadomej kompetencji, nie czuje konieczności rozwoju, rozwój jest raczej chęcią bycia na bieżąco.

Nieświadomość prowadzi do tzw. „Przekleństwa wiedzy”. Jednostka często nie zdaje sobie sprawy z ogromu wiedzy i umniejsza swoim umiejętnościom. Zakłada, że pewnie każdy to potrafi. Często nie potrafi przekazać podstawowej wiedzy, ponieważ wykonując ją automatycznie ma problem z nazwaniem pewnych rzeczy i przedstawieniem w przystępnej formie. Dlatego praca z początkującymi bywa frustrująca i wywołuje zniecierpliwienie. Z tego właśnie ostatniego powodu znakomici zawodnicy, mistrzowie – często bywają bardzo przeciętnymi nauczycielami i trenerami.

A na jakim poziomie rozwoju umiejętności motocyklowych jesteś Ty?

Szkolenia Proenduro w 2021

Zachęcamy do zapoznania się z Kalendarzem imprez 2021. Obok szkoleń enduro na Mazowszu, Dolnym Śląsku i Wielkopolsce, mamy dla Was także wycieczki Ride Out na terenie najlepszych do szutrowej jazdy zakątków Polski. Do zobaczenia!